 |
Son yıllarda okyanuslardaki sıcaklık artışı tehlikeli boyutlara ulaştı. 2023 ve 2024 yıllarında, geçmiş yıllara kıyasla üç buçuk kat daha fazla deniz sıcak hava dalgası yaşandı. Bu durum, şiddetli fırtınalardan ekosistem tahribatına kadar birçok felaketi tetikliyor.
Okyanuslarda Sıcak Hava Dalgaları ve Ekosistem Üzerindeki Tehlikeler
Deniz sıcak hava dalgaları, belirli bir bölgedeki su sıcaklığının uzun süre boyunca mevsim normallerinin çok üzerinde seyretmesiyle oluşuyor. Nature Climate Change dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, bu sıcaklık artışları doğrudan can kayıplarına, fırtınalar nedeniyle milyarlarca dolarlık zarara, ticari balıkçılık kayıplarına ve küresel mercan beyazlamasına yol açıyor.
İngiltere Deniz Biyolojisi Derneği’nden Kathryn Smith, deniz ekosistemlerinin sık sık bu tür sıcaklık dalgalarına maruz kalmasının toparlanmalarını zorlaştırdığını belirtiyor. El Niño etkisi ve insan kaynaklı iklim değişikliği birlikte hareket ederek okyanusların yaklaşık %10’unu rekor sıcaklıklara ulaştırdı.
Şiddetli Fırtınalar ve Artan Ekonomik Kayıplar
Yükselen okyanus sıcaklıkları, buharlaşmayı artırarak daha güçlü ve yıkıcı fırtınalara neden oluyor. Şubat 2023’te Yeni Zelanda’yı vuran Gabrielle Kasırgası, bu durumun en çarpıcı örneklerinden biri. Kasırga, 11 kişinin hayatını kaybetmesine ve 14,5 milyar Yeni Zelanda doları (yaklaşık 6,5 milyar sterlin) zarara neden oldu.
Araştırmacılar, deniz sıcak hava dalgalarının fırtınaları ne kadar şiddetlendirdiğini ve bu durumdan etkilenen insan sayısının beklenenden çok daha yüksek olduğunu vurguluyor.
Deniz Canlıları Büyük Tehdit Altında
Okyanuslardaki ısınma, deniz ekosistemlerinde büyük değişimlere yol açıyor. Balinalar ve yunuslar, avlarını takip ederken kıyıya yaklaşarak karaya oturma riskini artırıyor. Akdeniz’deki yelpaze midyeleri, sıcaklık artışına bağlı olarak hastalık riskinin yükselmesi nedeniyle toplu ölümlerle karşı karşıya.
Özellikle mercan resifleri, sıcaklık artışı nedeniyle büyük zarar görüyor. Mercan beyazlaması süreci hızlandıkça, deniz ekosistemlerinde zincirleme bir çöküş meydana geliyor.
 |
Koruma Çalışmaları Yetersiz Kalıyor
İklim krizine karşı bazı koruma çabaları sürdürülse de, bu girişimler çoğu zaman sınırlı kaynaklar, eksik koordinasyon ve yetersiz iletişim nedeniyle yetersiz kalıyor. Ancak, bazı başarılı projeler de var:
Florida'da, mercanlar ve deniz salyangozları daha serin ve derin sulara taşınıyor.
Tazmanya'da, nesli tükenmekte olan kırmızı el balıkları akvaryum ortamında korunuyor.
Karayipler ve Meksika'da, genetik çeşitliliği artıran mercan kolonisi projeleri yürütülüyor.
Ancak uzmanlara göre, bu çabalar küresel ısınmanın önüne geçmek için yeterli değil. Kathryn Smith, "Fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş sağlanana kadar bu kriz sürecek" diyerek çözümün sürdürülebilir enerjiye yönelmekten geçtiğini vurguluyor.
